Motivatie is afgeleid van het Latijnse werkwoord ‘movere’, wat ‘in beweging brengen’ betekent. En dat is ook precies wat  ‘Motiverende gespreksvoering’ beoogt. Het is een methode om cliënten in beweging te brengen om hun levenswijze te veranderen (Miller & Rollnick, 2002; 2014). De kern van de benadering is dat de cliënten gaan inzien dat zij een probleem hebben en gemotiveerd raken om dit probleem aan te pakken. Daarbij kan het gaan om stoppen met roken, verminderen van alcohol- of drugsgebruik, of het ontwikkelen van betere eet- en bewegingspatronen. Tegenwoordig wordt Motiverende gespreksvoering ook ingezet bij het motiveren van mensen buiten de (geestelijke) gezondheidszorg, bijvoorbeeld op scholen, het gevangeniswezen en reclassering.

Motivatie verwijst naar een innerlijke gesteldheid die een persoon aanzet tot uitvoeren of nalaten van bepaald gedrag en is dus geen vaststaande eigenschap van personen. Het is eerder een staat van ‘gereedheid tot verandering’ (Miller, 1983; 2002, 2014). Met motiverende gespreksvoering versterkt de hulpverlener de intrinsieke motivatie om te veranderen.

Mensen zijn altijd ambigu in hun wens om iets te veranderen in hun leven: aan de ene kant willen ze wel veranderen, maar er zijn altijd wel redenen om het niet te doen. Motiverende gespreksvoering helpt de cliënt om die ambiguïteit te onderzoeken en een duidelijke keuze vóór verandering te maken.

De ontwikkelaar van motiverende gespreksvoering, Miller en Rollnick, hebben de principes voor relatieopbouw vanuit de humanistische therapie (Rogers, 1951) samengebracht met meer actieve cognitief gedragstherapeutische strategieën gericht op het veranderingsstadium van de cliënt. In die zin is de methode zowel cliëntgericht als directief.

 

Interpersoonlijke interactie

Het belangrijkste uitgangspunt van motiverende gespreksvoering is dat de bereidheid tot veranderen afhangt van de interpersoonlijke interactie tussen de hulpverlener en de cliënt. Met andere woorden: de motivatie om te veranderen wordt beschouwd als iets wat de hulpverlener bij een cliënt uitlokt in plaats van oplegt.

Motiverende gespreksvoering is een stijl die de hulpverlener gebruikt om de cliënten te ondersteunen in hun motivatie om te veranderen en om hun ambivalentie (“Ik wil het wel; ik wil het niet”) te verminderen (Lewis & Osborn, 2004).

 

Volgens Miller en Rollnick (2014) is motiverende gespreksvoering gebaseerd op de volgende
principes:

  • uitdrukken van empathie
  • ontwikkelen van discrepantie
  • vermijden van discussie
  • omgaan met weerstand
  • ondersteunen van zelfeffectiviteit (self-efficacy)

 

Technieken

Rollnick en Miller (1995) beschrijven een aantal specifieke technieken die kenmerkend zijn voor motiverende gespreksvoering.

  • Reflectief luisteren
    Doel hiervan is het tonen van empathie, het bevestigen van zijn gedachten en gevoelens en hem helpen door te gaan met het proces van zelfontdekking.

 

  • Omgaan met weerstand
    Motiverende gespreksvoering is te vergelijken met een dans, waarin de therapeut meebeweegt met de cliënt om hem te helpen de weerstand te overwinnen en stappen te zetten richting verandering.

 

  • Agenda bepalen en toestemming vragen
    De hulpverlener vraagt aan de cliënt wat deze wil bespreken tijdens de sessie. De cliënt bepaalt daarbij zelf over welk gedrag hij wil prakten en welk doel de sessie of de interventie in het algemeen heeft. Door op deze manier te werken, verzekert de hulpverlener zich ervan dat de cliënt actief en bereidwillig deelneemt aan het proces.

 

  • Uitlokken van verandertaal
    Motiverende gespreksvoering gaat ervan uit dat een individu meer accepteert en eerder handelt wanneer hij of zij dit zelf wil. De hulpverlener zal daarom uitspraken uitlokken die gericht zijn op motivatie om te veranderen.

 

Theoretisch kader

Motiverende gespreksvoering is niet op één specifieke theorie gebaseerd, maar is vooral gestoeld op inzichten uit de sociale psychologie, zoals de Zelfbeschikkingstheorie (Ryan & Deci, 2002), de Zelfperceptietheorie (Bem, 1972) en Zelfeffectiviteit (Bandura, 1977).

Motiverende gespreksvoering sluit mooi aan bij het model van het Stages of Change Model (Prochaska & Diclemente, 1992).
Het Stages of ChangeModel laat zien welke fases mensen doorlopen en welke stappen ze zetten om te komen tot verandering van gedrag (Brug, 2002). Het geeft hulpverleners meer inzicht in welke fase van gedragsverandering cliënten zich bevinden. Bijvoorbeeld als iemand nog niet eens overweegt om te gaan stoppen met roken, dan heeft het ook geen zin om die persoon informatie te geven over hóe hij dat zou kunnen doen.

 

Toepassing

Hoewel motiverende gespreksvoering is ontwikkeld in een meer therapeutische setting, is het ook goed toepasbaar in andere vormen van begeleiding, zoals coaching. Wil je weten of motiverende gespreksvoering iets voor je is of wil je meer informatie over coaching? Neem dan contact met me op.

 

Bronnen

 

  • Lewis, T.F., & Osborn, C.J. (2004). Solution-focused counseling and motivational interviewing: a
    consideration of confluence. Journal of Counseling and Development, 82, 38-48.
  • Miller, W.R. (1983). Motivational interviewing with problem drinkers. Behavioral Psychotherapy,
    11, 147-172.
  • Miller, W.R. ,& Rollnick, S. (2002). Motivational interviewing: preparing people to change. New
    York/London: The Guilford Press.
  • Miller, W.R., & Rollnick, S. (2014). Motiverende gespreksvoering. Mensen helpen veranderen. Amsterdam: Ekklesia.
  • Prochaska, J.O., DiClemente, & Norcross (1992). In search of how people change: Applications to
    addictive behaviors. American Psychologist, 47, 1102-1114.

 

Foto credit: Andy Beales – Unslpash

error

Vind je dit een interessant artikel? Help me dan meer volgers te vinden!